Köy Enstitülerinin Kapatılma Süreci

Köy Enstitüleri, köy öğretmen ve eğitmenleri eliyle köylerde yaşayan gençlerimizi, öğretmen-sağlık-tarım görevlisi ve meslek sahibi kişiler olarak yetiştirmek, cehaleti önlemek amacıyla kurulan eğitim kurumlarıdır.

1824 yılında Türkiye’de zorunlu ilköğretim uygulaması ilk kez 2. Mahmut’un fermanıyla başlamıştır.
16 Mart 1848’de ilk öğretmen okulu i “Dârulmuallimin-i Rüşdü” adıyla  açılmıştır.
1868’de ilkokul öğretmeni yetiştirmek için “Dârulmuallimin-i Sıbyan” açılmıştır.
1923’de Cumhuriyet, Osmanlı’dan tüm ülkede 2345 İlkokul ve 3061 öğretmen devralmıştır. Ülkede bilim adamı yok, sanayi yok, müteşebbis yok sermaye birikimi yok! Sadece Çanakkale’de, lise ve üniversite öğrencilerini şehit vermiş, savaştan yorgun düşmüş bir millet!
1933-1934 öğretim yılında, kentlerdeki çocukların %75’i okula gidebiliyorken, köylerdeki çocukların %20’si okuldan yararlanıyordu.
1936 yılında Atatürk’ün talimatıyla,  “Köy Eğitmeni Projesi” başlatılmıştır. Milli Eğitim Bakanı Saffet Arıkan idi.
17 Nisan 1940’ta TBMM’de Köy Enstitüleri Kanunu kabul edilmiştir.
1942-43 öğretim yılında Köy Enstitülerinin beyin kadrolarını üreten, Yüksek Köy Enstitüleri açılmıştır.
1943 yılında yani kurulduktan 3 yıl sonra, 2. Milli Eğitim Şura’sında Köy Enstitüleri aleyhine yaygın bir kulis faaliyeti yapıldı. Gerekçe olarak da “Köy Enstitüleri” iptidailiğe (ilkelliğe) dönüş ve Komünizm uygulaması yapılan yerler olarak gösterildi! (Bakınız; 2. Milli Eğitim Şura kayıtları). Gerçek neden ise köy halkının uyanmasını, meslek sahibi olmasını istemeyen büyük toprak sahibi milletvekillerinin “toprak reformu” kanununu engellemek istemeleriydi.
1946 yılında Bakan Hasan Ali Yücel ve Köy Enstitülerinin mimarı olan Köy Enstitüleri Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç, görevlerinden alınmışlardır. Milli Eğitim Bakanlığına Reşat Şemsettin Sirer getirilmiştir. Bu kararın altında, Milli Eğitim Bakanı olarak, Köy Enstitülerine karşı olan Refik Şemsettin Sirer, Başbakan olarak Recep Peker, Cumhurbaşkanı olarak İsmet İnönü’nün imzaları vardı! En büyük darbe böyle vuruldu!
1947 yılında çıkarılan 5117 ve 5129 sayılı kanunlar ile öğretmene toprak verilmesi güçleştirilmiş, dağıtılmış kitaplar, aletler, hayvanlar ve malzemenin geri alınmasına karar verilmiş ve öğretmen, yeni Türk Köylüsünün yapıcısı değil, sadece okuma yazma öğreten bir memur  haline getirilmiştir.
1947-48 ders yılında çıkartılan 5012 ve 5210 sayılı kanunlarla köylü, okul yapma yükümlülüğünden çıkarılmıştır.
29.04.1947 de çıkarılan yönetmelikle öğrencilerin okul yönetimine etkin olarak katılımları engellenmiştir.
1947-48 eğitim yılında Köy Enstitülerinin beyin kadrolarını üreten, Yüksek Köy Enstitüleri kapatılmıştır.
9 Mayıs 1947 tarihli yönetmelikle, KIZ VE ERKEK ÖĞRENCİLER BİRBİRLERİNDEN AYRILMIŞTIR.
20 Mayıs 1947 tarihli genelge ile, Dünya Klasiklerinden yapılan çeviriler toplattırılmış ve YAKILMIŞTIR.
1948’de öğretim programı değiştirilmiş, iş eğitimi kaldırılarak, enstitüler klasik okullara dönüştürülmüştür.
Bu tarihlerde tüm bunlar yapılırken, CHP 395 Milletvekili ile tek başına iktidardadır ve başında İnönü  (Milli Şef ) gibi bir tarihi şahsiyet vardır. Rahmetli İnönü ve CHP’li 395 Milletvekili kabul etmese idi, tüm bunlar nasıl olacaktı?
1954 yılında, işlevinden uzaklaştırılmış, normal okul haline dönüştürülmüş Köy Enstitüleri DP İktidarı tarafından kapatılmıştır.

Önce iktidar partisi CHP, Köy Enstitüleri mucizesini yaratan rahmetli Yücel ve Tonguç’u görevden almış, yerine dinbaz bir Bakan getirilmiş, enstitünün bütün hayat damarları teker-teker koparılmış, Köy Enstitüleri kuşa döndürülmüş daha sonra iktidar partisi DP, 1946 Truman Doktrini ile Türkiye’ye yapılacak askeri ve ekonomik yardım karşılığı olarak “Köy Enstitülerinin kapatılması” dayatmasına ve içlerindeki toprak ağası Milletvekillerinin baskılarına CHP gibi dayanamayarak bu güzel fidanın yok edilmesine karar vermiştir! Yapılan yanlıştır.

Kaynaklar:

Rıfat Serdaroğlu, Ege’de Son Söz, 21.09.2010  http://www.egedesonsoz.com/Default.asp?sayfa=kose-yazilari&kyID=1994&ky=darbe-mi–devrim-mi

Bitmeyen Kin Rıfat Serdaroğlu, 5 Temmuz 2017 https://rifatserdaroglu.com/2017/07/05/bitmeyen-kin/

Köy Enstitüleri Gerçeği, Rıfat Serdaroğlu, 17.04.2020  https://rifatserdaroglu.net/2020/04/17/koy-enstituleri-gercegi/

Bülent Pakman. Eylül 2010. Son güncelleme Nisan 2020. İzinsiz ve link verilmeden alıntılamaz.

Roma 2013

Roma 2013

Bülent Pakman kimdir?

3 Responses to Köy Enstitülerinin Kapatılma Süreci

  1. nurcan dedi ki:

    İnönü kendi açtırdığı köy enstitülerinin işlevselliğini nasıl sona erdirebilir,İnönü gibi bir adam kız erkek öğrencileri nasıl ayırır?Sanırım chp o günlerde de bugün olduğu gibi oy için kendi görüşüyle taban tabana zıt dahi bile olsa şirin gözükmeyi seviyordu.İşin komik yanı parti o sıralar hangi fikir revaçtaysa ona yaklaşmaya çalışmasına ve hangi konuda ne düşündüklerini kendi üyelerinin bile bilmiyor olmasına rağmen hala eleştirilen bir cehape zihniyeti var:))

    Beğen

  2. Geri bildirim: 1923-1960 Dönemi Kırsal Kalkınma: Osman İnan Yazdı – Gıdakolik

  3. Geri bildirim: Türkiye'de Kırsal Kalkınma 3: 1923-1960 Dönemi Kırsal Kalkınma Politikaları - Çiftlik Dergisi | Çiftlik Dergisi

Yorum bırakın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.