Bilim dünyasını ayağa kaldıracak flaş bir gelişme yaşandı. Evrenin oluşmasına vesile olduğu varsayılan Big Bang’i (Büyük Patlama) inceleyen astrofizikçi Ranga-Ram Chary, paralel evrenlerin izine rastlamış olabileceğini duyurdu. Peki Paralel Evren nedir? Avrupa Uzay Ajansı (ESA) çalışanı Chary, Big Bang’den 100 bin yıl sonra bulduğunu düşündüğü paralel evren hakkında ayrıntılı bilgi.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) çalışanı Chary, Big Bang’den 100 bin yıl sonrasını incelediğinde parlak noktalar saptadığını, bu noktaların bizim evrenimiz ile çarpışan paralel evrenler olabileceğini iddia etti. New Scientist dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, içinde yaşadığımız evren tek olmayabilir. Başka bir deyişle Yüzlerce alternatif evrenden biri olan evrenimiz çok daha büyük bir boşluğun içinde yer alıyor olabilir.
NTV’nin haberine göre bilim dünyasının bir süredir tartıştığı paralel evrenler konusunu bir kez daha gündeme taşıyan araştırması hakkında Astrophysical Journal’da bir yazı kaleme alan Chary’e göre, paralel evrenlerde sadece tarih çizgisi değil fizik kuralları bile farklı olabilir.
Kozmik mikrodalga arka plan ışıması yardımıyla araştırmalarını yürüten Chary, teorisinin çok yeni olduğunu kabul etmek ile birlikte söz konusu iddianın pek çok kanıta ihtiyaç duyduğunu belirtiyor.
PARALEL EVREN NEDİR?
Çoklu evren teorisine göre, 93 milyar ışık yılı genişliğinde olan evrenimiz çoklu evrenin çok küçük bir kısmına tekabül eder. Başka bir deyişle içinde yaşadığımız evren büyük bir alanın sadece ufak bir parçasıdır.
Paralel Evrenler
Görülebilir evrenin ötesinde bu evrene paralel başka evrenler de var mıdır? Mistikler ve filozoflar böyle olduğunu öne sürüyorlar. Bilim adamları ise yakın zamanlara değin böyle bir şeyin olanaksız olduğunu düşünüyorlardı. Fakat bugün fizikçiler paralel evrenlerin olabileceğini matematiksel olarak ortaya koyabiliyorlar.
Paralel Evrenler kavramı, bugün bilimsel terimlerle açıkça bir şekilde tartışılabilmektedir. Bilim adamları içinde bulunduğumuz evrenin varlığını bir takım neden sonuç bağıntılarıyla açıklayabiliyorlar. Aslında bu açıklama, üç boyutlu uzayın tümüyle onun yapısını oluşturan fizik nesnelerden ibaret olduğu esasına dayanır.Bu yaklaşım biçimi ilk bakışta, evrenin var olan her şey demek olacağı anla gelebilir. Fakat iki önemli nokta var. Birincisi, bilim adamlarının evren açıklamaları, birtakım soyut kavramları(güzellik ve sevgi gibi) açıklamaktan kaçınır. Oysa her ne kadar fizik bir evrende yaşıyorsak da, bu tür soyut kavramlar bu fizik evren içerisinde önemli bir yer tutarlar. İkinci olarak da bilimin tüm yaklaşımları ve bu konuya ilişkin kabülleri kesinlikle üç boyut ile sınırlanmıştır.
3 koordinat belirtilmelidir
İkinci nokta, paralel evrenler tartışmasının odak noktasını oluşturuyor. Evrenimiz üç boyutlu bir mekandır. Herhangi bir nesnenin konumunu kavrayabilmek için öncelikle onun üç koordinatını belirlememiz gerekir. Bunun en somut örneği havacılıkta görülür. Bir uçağın pilotu, yerdeki Hava trafik kontrolörüne havadaki konumunu bildirmek için 3 rakam vermek zorundadır: Bu değerler uçağın havada bulunduğu yerin enlemini, boylamını ve yere olan uzaklığını belirtir.
Peki üç boyutun ötesi var mıdır? Matematikçiler diğer boyutları idrak etmenin sanıldığı kadar zor olmadığını belirtiyorlar. Diğer boyutlar gerçekten de matematiksel olarak kavranabilir, fakat bu durum üç boyutlu insan beyni için de söz konusu mudur? Tüm kavramlarımızla birlikte üç boyutlu bir mekanda yaşadığımız için bu pek mümkün değildir. Fakat şu örnekler, bunu anlamamıza biraz yardımcı olabilir.
Nokta kağıt ve masa örnekleri
Uzaydaki tek bir noktayı ele alalım . Bu noktanın herhangi bir yöne doğru uzanan hacmi yoktur.Dolayısıyla bir matematikçi için o nokta boyutsuzdur. Düz bir çizgiyi alalım. O da sadece bir yöne doğru uzar.Genişliği ve yüksekliği yoktur, sadece uzunluğu vardır. Bu bakımdan o çizği de bir matematikçi için tek boyutludur. Bir Kağıt parçasını düşünün. Genişliği ve uzunluğu vardır ama derinliği yoktur. Dolayısıyla o da iki boyutludur.Bir masayı ele alalım. Genişliğiyle, uzunluğuyla ve derinliğiyle üç boyutlu bir nesnedir. Örneklerimizi bir kez daha inceleyelim: Boyutsuz, tek boyutlu, iki boyutlu ve üç boyutlu. Burada durmamız için herhangi bir neden var mı? Niçin bundan sonraki boyutları keşfe çıkmayalım?
İki boyutlu evren Flatland
Tekrar kağıt örneğine dönelim ve bu iki boyutlu dünyada yaşayan varlıkları düşünelim. Flatlandliler (R. Edwin Abbott Flatland adlı bilimkurgu romanında, iki boyutlu bir evreni ve oradaki yaşamı anlatır) sadece iki boyutu bilirler: Sağ-sol, ön-arka. Onların tüm hareketleri kağıtın derinliği olmayan yüzeyi ile sınırlanmıştır.
ALINTI: 11.7.2015 http://www.yenihabervar.com/93-milyar-isikyili-genisligindeki-evrende-paralel-evreni-bulan-cilgin-astrofizikci-bilim-dunyasini-saskina-cevirdi-h5739.html
Bülent Pakman. Kasım 2015.
Bülent Pakman kimdir?
Pakman World 