Genel Bilgiler

Aşağıdaki yazı Riyad Büyükelçiliğimizin web sayfasından alınmıştır.

Bazı bilgiler güncel değildir. Bazıları ise yöreseldir. Örneğin yazıda göbek olarak adı geçen “roundabout” lar yani bizde dönel kavşak olarak bilinen kavşaklar Körfez bölgesinde özellikle Al Khobar kentinde bolca görülür. Yazıda bahsedildiğinin aksine sosyal hayat serbestisinde iyiye gidiş söz konusu değildir, özellikle Müslüman kadınların başlarını örtmeleri dini polislerce izlenmektedir. Suudi Arabistan’da Saudia’dan başka Sama diye bir diğer havayolu   şirketi daha vardır, iç ve dış hat seferleri yapar:   http://www.flysama.com/en/index.htm .

Yazıda belirtildiği gibi internet erişiminde yoğun sansür söz konusudur ancak bu Ultrasurf kullanılarak kolayca aşılmaktadır. 110 yanında 220 volt da kullanılmaktadır vb.

2012 yılında yabancılara ehliyet için puan sistemi geliyor. Trafik cezalarına puan verilecek. 3 kez 18 puan ceza alan sınır dışı edilecek. Ceza puanı alan 1  yıl içerisinde başka ceza almazsa puanı silinecek. Bir hicri yıl içerisinde hiç ceza almayanlara yılda artı 2 puan verilecek.

Suudi Arabistan hakkında yanda erişebileceğiniz yazılarımız bu yazıya göre çok daha güncel olup bu yazının tamamlayıcısı olarak okunmaları tavsiye edilir.

Alıntı yazı:    http://riyad.be.mfa.gov.tr/ShowInfoNotes.aspx?ID=17

A- Coğrafi durum :

Toprakları Arap Yarımadası’nın beşte dördünü kaplayan Suudi Arabistan, Orta Doğu’nun yüzölçümü en büyük ülkesidir (2.260.000 km²). Suudi Arabistan’ın batısında Kızıldeniz, doğusunda Basra Körfezi, Bahreyn, Katar, BAE ve Oman, kuzeyinde Kuveyt, Irak ve Ürdün, güneyinde ise Yemen yeralmaktadır. Ülke 25. Kuzey enlemi ile 45. Doğu boylamı arasında bulunmaktadır. Kara sınırlarının uzunluğu 4415 km, kıyı şeridi 2640 km’dir. Kara suları 12 mil, bitişik bölge 18 mildir. En yüksek yeri 313 m. ile Jabal Sawda’dır.

Suudi Arabistan, idarî olarak 13 emirliğe, coğrafi olarak dört bölgeye ayrılmıştır. Bu bölgeler Ürdün’deki Akabe Körfezi ile Cidde arasında kalan kırsal araziyi kapsayan Hicaz, güneyde Tihama Ovası’nın daraldığı yerden başlayarak kuzey Yemen’e kadar uzanan Asir; kuzeydeki Nefud Çölü ile güneydeki Rub El-Hali Çölü arasında kalan Necid ve Oman’ın Musamdan Yarımadası ile kuzeyde Kuveyt sınırı arasında kalan doğu bölgeleridir.

B- İklim :

a) Sıcaklık ortalaması : Suudi Arabistan’ın Kızıldeniz boyunca uzanan batı sahillerinde yarı tropik bir iklim hüküm sürmektedir. Yazlar çok sıcak ve rutubetli kışlar ise ılık geçmektedir.

Riyad’ın yer aldığı orta bölgede yaz ayları kuru ve sıcaktır. Nisan sonlarında başlayan aşırı sıcaklar Eylül-Ekim sonlarına kadar devam etmektedir. Yaz aylarında, hava sıcaklığı ortalaması 44 derecenin altına düşmemektedir. Kasım-Aralık ayları, Riyad ve çevresinde en güzel ve keyifli havaların hüküm sürdüğü zaman dilimini oluşturmaktadır

Kış aylarında ise gündüzleri ılık, geceleri serin geçmektedir. Serin havanın kendini hissettirdiği Ocak-Şubat aylarında gece sıcaklığı ortalaması 10-12 derecedir. Kış aylarında palto ve benzeri kalın kışlık giysiler kullanılmamakla birlikte, mont, pardesü, ince kazak, hırka vb. giysilere ihtiyaç duyulmaktadır.

b) Yağış ortalaması: Batı kıyıları Kasım ve Şubat ayları arasında yağmur almaktadır. Riyad’ın bulunduğu Orta bölge daha az yağmur almakla birlikte, özellikle Mart, Nisan ve Mayıs aylarında kısa süreli sağanak yağışlar görülmektedir.

c) Nemlilik oranı : Batı sahilinde yaz ayları oldukça nemlidir. Orta bölgede+ ise nem oranı yıl boyunca çok düşük seyretmektedir.

C- Nüfus :

Son olarak, 2004 Eylül ayında gerçekleştirilen nüfus sayımı verilerine göre, Suudi Arabistan’ın nüfusu 22,673,538’dir. Nüfus artış oranı % 3,6’dır. Toplam nüfus içerisinde yabancıların oranı ‘% 27’dir (6,144,236)

D- Dil :

a) Resmi Dil : Arapça

b) Diğer kullanılan diller: Hizmet sektöründe işgücünün önemli bir bölümünün yabancılardan oluşması nedeniyle İngilizce yaygın olarak kullanılmaktadır.

E- Din :

a) Nüfusun dinlere göre dağılımı: Halkın büyük çoğunluğu Sunniliğin Hanbali kolunun Vahhabi yorumunu takip etmektedir. İslami kuralların en katı biçimde uygulandığı bu anlayış, ülkedeki sosyal yaşantıyı doğrudan etkilemektedir. Yabancıların da İslam adetlerine göre yaşamaları veya şeklen saygı göstermeleri beklenmektedir.

b) Din kurumları : Suudi Arabistan, İslam Şeriatı’na göre yönetilen bir devlettir. Devlet ve dini yapılanmada birliktelik vardır. Bu çerçevede, İslami İşler ve Vakıflar Bakanlığı’nın yanısıra, Genel Müftülük mevcuttur. Genel Müftülük doğrudan Kral’a bağlıdır. Kral, dini kurumların en büyük vasisidir. Genel Müftü ise uygulamaların ve sosyal yaşamın dini kurallara uygunluğu açısından fetva vermek yetkisine sahiptir.

F- Güvenlik durumu:

Suudi güvenlik ve istihbarat birimlerinin, terör hücreleri ile mücadelesinde son dönemde olumlu neticeler alınmakta olduğu gözlemlenmektedir. 2003 ve 2004 yıllarında yabancıları ve yabancıların kaldıkları yerleşim sitelerini hedef alan, büyük bombalı saldırılar, 2005 yılında yaşanmamıştır. Riyad’da yaşanan son bombalı saldırı, 2004 Aralık ayında, Suudi İçişleri Bakanlığı’nı hedef almıştır. Terör örgütü mensuplarına yönelik operasyonlar çerçevesinde zaman zaman yaşanan silahlı çatışmalar haricinde, Suudi Arabistan’da, 2005 ve 2006 yıllarında büyük çaplı bir terör eylemi vuku bulmamıştır. Riyad’da, diplomatik misyonları ve üyeleri ile büyük alış-veriş merkezlerini hedef alan bir saldırı da şimdiye dek yaşanmamıştır. Öte yandan, yabancıların kaldığı özel yerleşim sitelerinde de güvenlik tedbirleri son derece artırılmış durumdadır.

G- Ulaştırma ve taşımacılık :

a) Uluslararası seyahatte en çok tercih edilen yol: Havayolu

b) Türkiye’ye seyahat imkanları ve ortalama bilet ücretleri: THY’nin Türkiye-Suudi Arabistan arasında düzenli seferleri mevcuttur. SAUDIA’nın seferleri ise sadece Cidde-İstanbul arasındadır. THY’nin, haftada iki kez İstanbul-Riyad-İstanbul, haftada 4 kez İstanbul-Cidde-İstanbul, haftada iki kez İstanbul-Adana-Cidde-Adana-İstanbul seferleri devam etmektedir. Mahallinden temin edilen Riyad-İstanbul-Ankara gidiş-dönüş uçak bileti, mevsime göre farklılık arzetmekle birlikte, ortalama 500 ABD Doları’dır. Türkiye ile SA arasında Türk firmaları hemen her gün Hatay-Riyad ve Hatay-Cidde hatlarında düzenli otobüs seferleri gerçekleştirmektedirler. Ürdün ve Suriye üzerinden karayolu ile Türkiye’ye ulaşmak yaklaşık 26-28 saat sürmektedir.

b) Vize koşulları: (Türk vatandaşları ve diğer yabancılar açısından):

Suudi Arabistan’a gelecek yabancılara 5 çeşit vize uygulanmaktadır.

1) Diplomatik Vize: Diplomatik pasaport veya hizmet pasaportu hamili olup Suudi Arabistan’a sürekli görevle atanmış yabancılara verilmektedir.

2) Hac ve Umre Vizesi: Müslüman olan yabancıların kutsal yerleri ziyaret etmeleri amacıyla verilmektedir. Hac vizesiyle gelenlerin Cidde, Mekke ve Medine dışındaki yerlere gitmeleri yasakken, umre için gelenlerin ülke içinde belli kurallarla seyahat etmelerine izin verilmesi gündemdedir.

3) Ziyaret Vizesi: Ziyaret vizesi sadece Suudi Arabistan’da aile yakınları bulunanların bir bölümüne verilmektedir. Kuzen, yeğen gibi akrabalara genellikle vize verilmemektedir. Suudi Arabistan’da oturan bir yabancının bir aile yakınını davet edebilmesi için, oturma izni sahibi bulunması ve gelirinin belli bir düzeyi aşması gerekmektedir. Bu gelir düzeyinin ne kadar olacağı hususunda ilgili Suud makamlarının takdiri esastır.

4) 2005 Eylül ayından itibaren uygulamaya konan düzenlemeler uyarınca, yabancı firmaların sahipleri, yönetim kurulu başkanları ve genel müdürleri ile yabancı yatırımcılara, durumlarını ilgili Suudi temsilciliği nezdinde belgelemeleri halinda, SA’daki ilgili kurumdan davet mektubu alma şartı aranmaksızın, Suudi Arabistan’a giriş vizesi verilmektedir. Yabancı firmaların temsilcilerinin vize alması için ise, kendi ülkelerindeki ticaret oda birliklerinin hazırlayacağı vize talep yazısı yeterli olacaktır. Öte yandan, herhangi bir Suudi firmasıyla bağlantısı olmamakla birlikte, Suudi Arabistan’daki bir ticaret odasından davet yazısı alan yabancı firma temsilcilerine de vize verilmektir.

5) Çalışma Vizesi: Yurtdışından işçi getirecek Suudlu kefilin Pasaport Dairesinin bir kolu olan İstihdam Müdürlüğü’ne bizzat başvurması ve Müdürlükten belli sayıda işçinin getirilmesi için izin çıkmasından sonra, Suudi kefilin ya da vekalet vereceği bir kişinin adına çıkarılacak çalışma vizeleriyle ülkeye işçi getirilebilir.

6) Turist vizesi: Turizmi geliştirme çabaları çerçevesinde son zamanlarda verilmeye başlanmıştır. Ancak bu vize şimdilik sadece SA’ca tanınan seyahat acentalarının grup turlarına verilmektedir.

c) Şehir trafiği ve ülke içi ulaşım:

– Toplu taşıma sistemi bulunmamaktadır. Riyad içinde mesafeler uzundur. Şahsi otomobil, günlük ulaşım için neredeyse zaruri ve en öncelikli ihtiyaçtır. Taksiler bol ve nispeten ucuzdur. Bununla birlikte, şehir taksilerinin haricinde, özel taksi hizmeti veren araç sahipleri de bulunmaktadır.

– Trafiğin yönü : Sağdan sinyalizasyon (Amerikan sistemi: Diplomatik Site’dekiler hariç, göbekli kavşaklar yoktur. Kavşaklarda dönüşler “U” ve “L” şeklinde yapılmaktadır.)

– Şehir içi / şehirlerarası yol durumu : Büyük şehirlerde şehiriçi yolların kalitesi yüksektir. Şehirlerin içinden geçen otoyollar ulaşımı kolaylaştırmaktadır. Kavşakların büyük bölümünde sinyalizasyon sistemi bulunmaktadır. Karayollarında da ABD standartlarının esas alındığı dikkati çekmektedir. Tüm bunlara karşın, şoför hatalarından, aşırı hızdan ve çocuk yaştaki sürücülerden kaynaklanan kazaların oranı yüksektir. Ülkeye gelen tüm yabancılara son derece ihtiyatlı otomobil kullanmaları tavsiye edilmektedir. Riyad-Cidde ve Riyad-Dammam arasındaki karayolu, 4’er şeritli otoyol şeklinde yapılmış olup, işaretleme ve yol kalitesi gayet iyidir.

– En çok kullanılan taşıt tür, marka ve piyasa fiyatları: Çoğunlukla, büyük motorlu Amerikan ve Japon markaları tercih edilmektedir. Bu markalarda, makul fiyata ve kolaylıkla yedek parça temini mümkündür. ABD’den topluca ikinci el otomobil ithalatı da yapılmakta olup, sözkonusu otomobillerin gerek kalite ve donanım gerek ilk kullanıcıdaki aşınmışlık düzeyi açısından, mahallinden temin edilen aynı model otomobillere oranla daha iyi durumda oldukları görülmektedir. Avrupa menşeli orta sınıf otomobiller pek tercih edilmemektedir. Güney Kore menşeli otomobiller ise son yıllarda ülkedeki pazar payını genişletmektedir. Hiç kullanılmamış yeni otomobillerin acenta fiyatları markalara göre 45-150 bin Riyal (12-40 bin Dolar) arasında değişmektedir. En lüks otomobil markalarını piyasada bulmak mümkündür. Otomobillerin çok büyük çoğunluğu otomatik viteslidir. Klima, otomobilde dikkat edilecek en önemli unsurdur. Benzin, yüksek oktanlı ve ucuzdur (Litresi 90 Halala : 30 Kuruş)

1999-2000 model model, ABD’den ithal, ikinci el bir Toyota Camry 30-32 bin Riyal (8000-8500 Dolar) civarındadır. 1996-1999 model Ford Crown Victoria 25-30 bin Riyal (6500-8000 Dolar), 1999-2000 model Chevrolet Caprice 28-30 bin Riyal (7500-8000 Dolar) arasında alıcı bulmaktadır.

Batılı yabancılar genellikle dört çeker arazi araçlarını tercih etmektedirler. Bunların fiyatları da ikinci el olmak şartıyla ve markasına ve modeline göre 45 bin ile 100 bin SAR (12000-26000 USD) arasında değişmektedir. Sıfır kilometre arazi araçlarını da makul fiyatlarla edinmek mümkündür. Örneğin, Cheeroke Jeep Standard’in acenta fiyatı 80 bin Riyal’dir (21500 Dolar).

Yeni bir aracın fiyatının, az zaman kullanmayla dahi oldukça düştüğü Suudi Arabistan’da, alım-satım zararını azaltmak açısından ikinci el araç satın almak da tercih edilebilir. Ancak kullanılmış araba satın almanın riskleri, Suudi Arabistan için de geçerlidir. Öte yandan, 6 ay bakım ve yedek parça garantisi ile ikinci el araba satan galeriler de mevcuttur. Kullanılmış araba satın alınırken yıllık fenni muayenesinin yapılmış olduğuna bilhassa dikkat edilmelidir.

Suudi Arabistan’da trafik sigortası mecburi, kasko ise mecburi değildir. Ancak bir kaza halinde mal ve can kaybının tazmini gerekmektedir. Otomobiller güçlü, yollar geniş olduğu cihetle, aşırı hızdan kaynaklanan kazalara sıkça rastlanmaktadır. Toplu taşımanın olmaması nedeniyle, özellikle akşam saatlerinde trafik çok yoğun hale gelmekte ve kaza riski artmaktadır. Diğer taraftan, trafik kazasında Müslüman bir kadının ölümüne sebebiyet verilmesi durumunda 50.000, Müslüman bir erkeğin ölümüne sebebiyet verilmesi durumunda ise 100.000 Riyal kan bedeli ödemek gerekmektedir (Ölümüne sebep olunan kişi Hıristiyan bir erkekse 50.000, Hristiyan bir kadınsa 25.000 Riyal kan bedeli ödenir). Bu nedenlerle otomobiller için full-kasko tercih edilmelidir.

– Demiryolu ulaşım koşulları: Demiryolları az ve yetersiz olup, neredeyse hiç tercih edilmemektedir. Demiryolunda yolcu taşımacılığında kullanılan tek hat Riyad-Dammam (Doğu) arasında olup, yaklaşık 450 km’dir. Ülkeyi doğu-batı istikametinde boydan boya katedecek yeni bir demiryolu hattının inşası planlanmaktadır.

– Havayolu ulaşımı : Ülke içi havayolu ulaşımı yeterli ve kalitelidir. Suudi havayolları SAUDIA’nın ülkenin bütün bölgelerine, sık aralıklarla tarifeli seferleri mevcuttur. Fiyatlar görece ucuzdur. Örneğin, Riyad-Cidde-Riyad gidiş-dönüş uçak bileti ortalama 145 Dolar’dır.

– Taksi ve ücretleri: Gerek yüksek hava sıcaklığı gerek sosyal ve dini kısıtlamalar gerek mesafelerin uzunluğu nedeniyle şehir içinde bir yerden diğerine yürüyerek gitmek tercih edilmemektedir. Bu nedenle, şahsi otomobil zaruri olmakla birlikte, taksiler de yaygın olarak kullanılmaktadır. Şehir içinde bir noktadan diğer bir noktaya taksiyle ulaşım yaklaşık 30-40 SAR’dır (8-10 USD). Bununla birlikte, gerek güvenlik gerek şoförle anlaşabilmek açısından, beyaz şehir taksilerinin yerine, özel taksi hizmeti veren ve telefonla irtibat kurulabilen şahıslara ait otomobiller tercih edilmelidir. Bunların fiyatı, şehir taksilerine oranla bir parça daha fazladır.

d) Posta hizmetleri :

– Posta hizmetlerinde güvenlik : SA’da posta hizmetleri, yavaş işlemekte ve tam güvenli sayılmamaktadır. Postalar, adreslere teslim edilmemekte, merkezi posta kutularına ulaşmaktadır. İçinde fotoğraf, CD veya dergi olduğu anlaşılan zarflar açılabilmektedir. Bununla birlikte, DHL, UPS ve TNT gibi özel posta şirketleri Suudi Arabistan’da yaygın şekilde tercih edilmekte ve güvenilir hizmet vermektedirler.

– Türkiye’ye normal posta ulaşım süresi : Asgari 10-15 gündür. Ayrıca APS benzeri bir uygulama mevcut olup, bir kiloya kadar 130 Riyal karşılığında Türkiye’deki büyük şehirlere 3-4 gün içinde posta ulaştırmak mümkündür. DHL, TNT, UPS hizmetinden yararlanarak 2-3 günde Türkiye’ye posta iletilebilmekte olup, ücretler 230-250 SAR’dan başlamaktadır.

– Türkiye’den normal posta ulaşım süresi: Asgari 10-15 gündür.

– Uluslararası otomatik telefon görüşme olanakları / Cep telefonları: Uluslararası otomatik telefon görüşmeleri sorunsuz şekilde yapılabilmektedir. Türkiye ile yapılan telefon görüşmesinin dakikası 3 Riyal’dir (0.8 Dolar). Saat 23:00-03:00 arası %20, 03:00-09:00 arası %40 indirimlidir. Cep telefonları yaygın ve sorunsuz şekilde kullanılmaktadır. Sabit ve kontörlü hat temini mümkündür. Cep telefonu modelleri, Türkiye’ye oranla daha ucuza satın alınabilmektedir. Sektörün rekabete açılmasıyla görüşme ücretleri de düşmektedir. Cep telefonundan Türkiye’de sabit veya bir başka cep telefonunu aramanın bedeli sabit hattan daha ucuz hale gelmiştir.

H- Para ve banka

a) Ülkedeki para çeşitleri ve oranları: Para birimi Suudi Arabistan Riyali’dir (SAR). 1 SAR, 100 Halala’dır. Alışverişlerde, döviz kabul edilmemektedir.

b) Ülke para biriminin ABD doları karşısındaki değeri: 1 Dolar = 3.75 SAR olup, 1986 yılından bu yana sabit kur uygulaması bulunmaktadır. Kambiyo sınırlamaları yoktur. Bankalarda ve benzeri mali kuruluşlarda hesabı bulunan herkes için, her türlü dövizin alım satımı ve transferi serbesttir. Döviz büroları gibi hizmet veren “sarraf”lardan da para değişimi yapılabilmektedir.

c) Bankacılık:

– Banka hesap cinsleri (döviz hesabı uygulaması): Kayda değer sayıda yerli ve yabancı ortaklı banka bulunmakta ve bu bankalarda mevduat ve döviz hesapları açılabilmektedir. Faiz uygulaması yoktur. Suudi Arabistan’ın, 2005 Aralık ayında DTÖ’ye üye olmasıyla birlikte, yabancı bankalara Suudi Arabistan’da doğrudan şube açabilme imkanı da getirilmiştir. Yabancıların banka hesabı açtırmalarında kefilin muvafakati istenilmektedir.

– Kredi kartı kullanım durumu : Kredi kartı kullanımı yaygındır. Türkiye’den temin edilen “Mastercard” ve “Visa” kredi kartları Suudi Arabistan’da sorunsuz şekilde kullanılabilmektedir. (İnternet bankacılığı hizmeti sunan Türk bankalarından alınan ve THY ile anlaşmalı olarak uçuş mili biriktirilen kredi kartları tercih edilmelidir. Düşük sezonda 30 bin, yüksek sezonda 45 bin mil karşılığında Türkiye’ye gidiş-dönüş uçak bileti alınabilmektedir). Yerleşik bankalar Visa ve Master kart vermektedirler. Visa Electron ATM kartlarını alışverişlerde kullanmak da mümkündür.

– Çek kullanımı : Mevduat hesabı bulunanlar bankalardan çek temin edilebilmekte ve yaygın şekilde kullanmaktadırlar.

– Banka kredileri ve faizleri: Bankalardan kefilin kefaleti karşılığında, maaşla orantılı kredi almak mümkündür. Son dönemde, özellikte elektronik ev eşyası satılan büyük marketlerde, bankalar aracılığıyla taksitli alış-veriş mümkün hale gelmiştir. Alınacak eşya banka tarafından satın alınmakta ve müşteriye teslim edilmekte, bilahare, sözkonusu meblağ, belli bir kâr payı ile müşteriden taksitle tahsil edilmektedir.

– Döviz transfer uygulamaları, var ise kısıtlamalar: Döviz transferinde herhangi bir kısıtlama yoktur. Bankalar ile Western Union gibi firmalar aracılığıyla, 2-3 gün zarfında Türkiye’ye para transfer etmek mümkündür.

I- Gümrük uygulamaları :

a) Ülkeye sokulması yasak olan eşya : Ticari amaçlı olmamak kaydıyla ev eşyası ithali serbesttir ve gümrük vergisine tabi değildir. Suudi Arabistan’ın resmi politikasına aykırı düşen siyasi içerikli yayın, alkollü içki ve müstehcen neşriyatın girişi çok sıkı biçimde kontrol edilmekte olup, kesinlikle yasaktır. Video film ve kitaplar da gümrükte, Enformasyon Bakanlığı’nca kontrol edilmekte, girişine daha sonra izin verilmektedir.

b) Ülkeye girişte aşı zorunluluğu : Aşı zorunluluğu yoktur. Ancak, özellikle Hac mevsiminde yaygınlaşan menenjit vakalarına karşı, gelmeden önce aşı olunmakta fayda vardır (Hac mevsiminde Mekke ve Medine’ye gidecekler bu aşıyı mutlaka olmak durumundadırlar).

İ- Konaklama ve ikamet :

a) Ülkedeki belli başlı oteller ve yatak ücretleri : Suudi Arabistan’ın her şehrinde çeşitli standartlarda oteller mevcuttur. Tek yataklı bir oda ücreti 190-500 SAR arasında değişmektedir. Büyük şehirler dışındaki şehirlerde bulunan otellerin kalitesi nispeten düşüktür.

b) Ev kiralama koşulları :

– Kiralamada başvurulan yöntem : Evler doğrudan sahibinden, arsa ofisinden veya site yönetiminden kiralanmaktadır. Kiralar yıllık olarak ödenmektedir. İşyerinden tanıtım yazısı istenmektedir.

Kalifiye işlerde çalışan yabancıların ağırlıkla tercih ettikleri, kısmen şehir dışında kalan, girişleri kontrollü, özel yerleşim “compound”larında villa tipi 2 katlı 2-3-4 odalı müstakil, bahçeli konutlarda oturmak da mümkündür. “Compound”un kalitesine, yıllık kira ücretleri 70 bin ilâ 250 bin Riyal (18-65 bin Dolar) arasında değişmektedir (Bazı “compound”larda “studio” tarzı daireler de mevcuttur). Hemen her “compound”da yüzme havuzu, jimnastik salonu, lokanta/kafeterya, bowling salonu, uydu sistemi vb. bulunmakta, okul servisi ve büyük alışveriş merkezlerine hanımlar için düzenli servis hizmetleri sağlanmaktadır. “Compound”ları cazip kılan en önemli husus, ülkede günlük yaşamın en göze çarpan özelliği olan kadın-erkek ayrımının bulunmamasıdır. “Compound”larda kadınların örtünme zorunluluğu yoktur. Şehrin içinde kalan, apartman bloklarından oluşan “compound”lar da mevcuttur.

– Standart kira koşulları (Komisyon, garanti, peşinat): Kira bedeli yıllık peşin, istisnai olarak 6 aylık ödenmektedir.

– Mobilyalı ev kiralama olanakları : Mevcuttur. Çoğunluğu yabancıların oluşturduğu sitelerde evler mobilyalıdır.

– Ev eşyası temin olanakları ve ortalama fiyatları: Kaliteli mobilyaların fiyatı pahalıdır. 2005 yılı başında Riyad’da büyük bir mağazası bulunan IKEA’dan kaliteli ve hesaplı ev eşyası edinmek mümkündür. Bununla birlikte, IKEA’nın SA’daki fiyatları, diğer Avrupa ülkelerinde geçerli olan fiyatların üzerindedir. Diğer mobilya mağazalarında, iyi kalite 6 kişilik bir oturma grubunun fiyatı 10-15 bin Riyal civarındadır. Yine 6 kişilik iyi bir yemek odası takımı için 15-20 bin Riyal ödemek gerekmektedir. Buna mukabil ülke, beyaz eşya, elektrikli aletler, televizyon, müzik seti, otomobil vb. eşyanın alımı konusunda, hem fiyatları hem de çeşitleri bakımından çok caziptir.

– Şehir cereyanı (voltaj) : 110 Volt, 60 Hz.’dir. Türkiye’den eşya getireceklerin, elektrik akım gücündeki bu farklılık nedeniyle, özellikle beyaz eşya (çamaşır/bulaşık makinası, buzdolabı) getirmemeleri tavsiye olunur. Akım frekansındaki 50/60 Hz. farklılığı uzun dönemde Türkiye’den getirilen 50 Hz.lik makinaların bozulmasına yol açmaktadır. Öte yandan, şehirde elektrik kesintisi nadiren yaşanmaktadır.

J- Sağlık koşulları :

a) Hastaneler :

– Koşulları : Suudi Arabistan’da nitelikli sağlık hizmeti sunulmaktadır. Ülke genelinde sağlık personelinin % 85-90’ı yabancıdır. Ancak Suud’lu personel sayısı giderek artmaktadır. Riyad’da bir çok resmi ve özel hastane ile dispanser bulunmaktadır. Özel hastaneler temiz ve moderndir.

– Tedavi ve yatak ücretleri: Yatak ücretleri bir gecelik 400-600 Riyal (100-160 Dolar) Riyal arasında değişmektedir. Vizite ücretleri ise türüne ve doktoruna göre çeşitlilik arzetmekle birlikte, ortalama 150-300 Riyal arasında değişmektedir.

b) Sağlık sigortası uygulaması, primleri: Sağlık sigortası uygulaması yaygınlaşmaktadır.

c) Ülkede salgın veya yaygın hastalık durumu: Hac sırasında Batı bölgelerinde yoğun virütik hastalıklar ve menenjit vakalarına rastlanılması nedeniyle, yabancıların Hac’dan 15 gün önce menenjit aşısı olmaları tavsiye edilmektedir. Sözkonusu aşı kişiyi 2 yıl menenjite karşı korumaktadır. Öte yandan, güney batıdaki alçak platoda, Cizan bölgesinde, sıtma tehlikesi ve vakaları mevcuttur. Ülkeye gelen yabancılar ihtiyaten hepatit B ve menenjit aşısı da olmaktadırlar.

d) İçme ve kullanma suyu temin olanakları : Yerli ve ithal içme suyu marketlerde satılmaktadır. Şehire haftanın belli günleri su verilmektedir. Buna karşın, üst tabaka yabancıların kalmayı tercih ettikleri “compound” larda şebeke suyu açısından herhangi bir sıkıntı bulunmamakta, bakım amacıyla nadiren kesilmektedir.

e) İlaç temin olanakları: Şehrin her kesimine yayılmış çok sayıdaki eczaneden hemen her türlü ilacı temin etmek mümkündür.

K- Gıda ve giyim :

a) Sebze ve meyve temin olanakları ve fiyat düzeyi: Suudi Arabistan’da gıda maddelerinin temininde hiçbir güçlük bulunmamaktadır. Suudi Arabistan’da sebze, meyve ve çeşitli gıda maddeleri üretildiği gibi, dünyanın birçok ülkesinden gıda maddesi de ithal etmektedir. Taze ve ambalajlı meyve suyu tüketimi yaygındır. Alışverişler dünya standartlarındaki hipermarketlerden, ayrıca şehir halleri ile semt market ve manavlarından da yapılabilmektedir. Hipermarketlerin çoğunluğu 24 saat açıktır.

b) Et ve et mamullerini temin olanakları, fiyat düzeyi: Et ve et ürünleri ağırlıklı olarak Brezilya’dan ithal edilmektedir. Hipermarketlerden ve Türk elemanlar da çalıştıran bazı marketlerin et reyonlarından gönül rahatlığı içinde et temin edilebilir. Balık ve tavuk tüketimi de yaygındır.

c) Süt ve süt mamülleri temin olanakları, fiyatları: Süt ve süt mamulleri ithal ve yerli üretim olarak bol miktarda bulunmakta ve hipermarketlerde sıhhi şekilde pazarlanmaktadır.

d) Giyim eşyası temini: Riyad dahil büyük şehirlerde, giyim eşyası satan çok sayıda mağazası mevcuttur. Her kalite ve markada giyim eşyası temin edilebilmektedir. Fiyatlar makuldür. Dünyaca ünlü giyim mağazalarının ve moda evlerinin şubeleri faaliyet göstermektedir.

L- Sosyal yaşantı ve tatiller :

Katı din anlayışı sosyal yaşama damgasını vurmaktadır. Özellikle kadınlara yönelik çok kısıtlayıcı uygulamalar mevcudiyetini sürdürmektedir. Kadınların araç sürmeleri yasaktır. Erkek bir yakınları yanlarında olmaksızın, şehirlerarasında tek başlarına seyahat etmeleri mümkün değildir. İstisnasız tüm kadınlar, “abaya” denilen siyah renkli, pardesü benzeri bir giysiyi giymek zorundadırlar. Yabancı ve gayrimüslim kadınların da başlarını örtmesi beklenmekle birlikte, bu konudaki ısrar son dönemde bir hayli azalmıştır. Bununla birlikte, din polisi olarak tanımlanabilecek “mutavva”ların zaman zaman ısrarlı ve tedirgin edici uyarılarına muhatap olmak halen geçerli olan bir olasılıktır.

Cinsler arası ayrım hayatın her alanında yaygın bir şekilde uygulanmaktadır. Örneğin, lokanta ve kafelerde, erkeklerin ve ailelerin/hanımların kullanacağı salonlar birbirinden mutlaka ayrıdır. Ayrıca, lokantaların ve kafelerin aile bölümlerinde, paravanlar aracılığıyla, aileler birbirlerini görmeyecek şekilde oturabilmektedirler (Son dönemde, aile bölümlerinde, paravan uygulamasının kalkmaya başladığı gözlemlenmektedir). Akraba ya da eş olmayan kadın ve erkeklerin sokakta veya başka bir mekanda bir arada bulunmaları yasaktır. Bankaların, kadınlar ve erkekler için ayrı ayrı girişleri vardır. Üniversitelerin, kadınlar için ayrı bölüm ve kolejleri bulunmaktadır.

Hastaneler hariç, bütün iş yerleri (lokantalar dahil) ezan vakitlerinde ortalama 30-35 dakika süreyle kapanmaktadır.

Yaptırım gücü ve tevkif hakkı da bulunan “Mutavva”, ağırlıklı olarak kadınların giysilerinin uygunluğunu ve işyerlerinin namaz vakitlerinde kapatılıp kapatılmadığını denetlemekte ve yer yer müdahalelerde bulunmaktadır.

Kamuya açık yerlerde dans ve müzik yasaktır. Bununla birlikte, müzik marketler yaygındır. Klasik müzik ve batı müziği kayıtlarından hemen her türlüsüne ulaşmak mümkündür. Sinema ve tiyatro bulunmamaktadır. Sansürlü olmakla birlikte, DVD ve VCD’ye kayıtlı batı filmleri hemen her yerde satılmaktadır. Kitapçıların sayısı ve kitap çeşitliliği az olmakla birlikte, ihtiyacı mümkün olduğunca karşılamaktadır. Alkol tüketimi ve pornografi ağır şekilde cezalandırılmaktadır.

Bununla birlikte “compound”larda yaşayan yabancı kadınlar, yaşadıkları yerler itibariyle bu katı kurallardan uzaklaşabilmektedirler. “Compound”ların çoğunluğu bir tatil köyü görünümünde olup, dışarıda hakim olan cinsler arası ayrım uygulanmamaktadır. Özellikle, hanımlar için ilave imkanlar (kuaför, alış-veriş merkezlerine servis vb.) sağlanmaktadır.

a) Haftasonu tatili : Perşembe ve Cuma günleri.

b) Resmi tatil günleri : 10’ar gün süren Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı tatilleri dışında resmi tatil yoktur. (İlk kez, 2005 yılında Suudi Milli Günü resmi olarak kutlanmış ve bir günlük resmi tatil ilan edilmiştir).

c) Dini bayramlar : Ramazan ve Kurban Bayramları

d) Lokanta ve eğlence yerleri: Çok sayıda İtalyan, Fransız, Çin, Japon, Lübnan ve Hint restoranı mevcuttur. Yemek ve servis kaliteleri iyi, fiyatlar makuldür. Dünyaca ünlü “Fast food” zincirlerinin şubeleri çok sayıda bulunmaktadır. Riyad’da kaydadeğer sayıda Türk lokantası da bulunmakla birlikte, yabancıların da rağbet ettikleri üç adet Türk lokantası ön plana çıkmaktadır.

e) Tatil ve dinlenme olanakları, fiyatları: Suudi Arabistan’ın Yemen’e yakın Asir bölgesinde iç turizm gelişmektedir. Ancak buralar daha ziyade Suudi halkı için uygundur. Dağlık Taif bölgesindeki dinlenme köyleri, Basra Körfezi kıyısında bulunan Damman ve Kızıldeniz kıyısında bulunan Cidde’deki lüks oteller, turizm amaclı olarak rağbet gören tesislerdir. Özellikle Cidde’de, lüks otellerin özel plajları bulunmaktadır. Kızıldeniz, su altı sporları için çok iyi imkanlar sunmaktadır. Bunlara rağmen, “normal” bir yaz tatili geçirmek için yurt dışına çıkılması gerekmektedir. Yabancılar ve diplomatik misyon üyeleri, kısa tatiller ve hafta sonu için genellikle, karayoluyla 4 saat mesafedeki Bahreyn’e gitmektedirler. Katar ve Dubai de tercih edilmektedir. Ancak, bu iki ülkeye, havayolu ile seyahat etmek daha uygundur. Bahar ve kış aylarında, günübirlik çöl seyahatleri yapmak mümkündür. Riyad çevresinde, jeolojik açıdan görülmeye değer mekanlar da bulunmaktadır.

f) Gazete ve dergiler :

– Mahalli dilde : 8 tane Arapça günlük gazete yayınlanmaktadır.

– Yabancı dillerde : 2 adet İngilizce günlük gazete mevcuttur. Sansüre tabi olmak kaydıyla belli başlı uluslararası dergi ve gazeteler temin edilebilmektedir.

g) Televizyon yayınları :

– Kanal adedi : Biri İngilizce, diğeri Arapça yayın yapan iki resmi kanal mevcuttur. Bir de spor kanalı bulunmaktadır.

– Uydu yayınlarını izleme olanakları : TURKSAT, EUTELSAT ve HOTBIRD uyduları üzerinden yapılan tüm yayınları izlenmek mümkündür. Türk kanallarının yayınları, eksiksiz ve sorunsuz şekilde alınabilmektedir. Bunun için gerekli olan “receiver” temini ve çanak anten/kablo tesisatı makul fiyatlarla gerçekleştirilebilmektedir.

h) Internet : SA’da internet erişiminde herhangi sıkıntı mevcut değildir. Görece bir yavaşlık mevcut olmakla birlikte, büyük bir sorun teşkil etmemektedir. Türkiye’ye oranla pahalı olmasına karşın, ADSL kullanımı veya özellikle “compound”larda uydu üzerinden internete bağlanmak mümkündür. Çok sayıda internet sağlayıcı şirket bulunmaktadır. Bazı web sitelerine girilmesi engellenmektedir.

M – Günlük yaşantı ve Türkler’e bakış :

Suudi Arabistan’da günlük yaşantı akşam başlamaktadır. Namaz vakitlerinde işyerlerinin kapatılması mecburiyeti ve aşırı sıcaklar nedeniyle gündüz genellikle dışarı çıkılmamaktadır. Alış-veriş merkezleri 23:00-23.30’a kadar açıktır. Ramazan ayında, alış-veriş merkezleri daha da hareketlenmekte ve çok geç saatlere kadar açık kalmaktadırlar.

Resmi daireler 07.30 – 14.00 arası, bankalar 08.00 – 13.00 ile 17.00 – 19.00 arası çalışmaktadır. Mağazaların çoğunluğu 13.00 – 16.00 arası kapalıdır. Cuma günleri, magaza ve dükkanlar 16:00’dan sonra açılmaktadır.

İnsanlar genellikle yatsı namazından sonra (kışın 19:00’dan sonra) dışarıya çıkmaktadırlar. Şehirde yapılabilecek çok sınırlı sayıda etkinliklerin başında alış veriş yapmak ve lokantalara gitmek yer almaktadır. Dünya standartlarında ve hatta ötesinde, modern alış-veriş merkezleri mevcuttur. Her tür üründe çeşit boldur. Bununla birlikte, şehirde alış veriş yerleri arasında yayan olarak dolaşılmamaktadır. Dolayısıyla akşam saatlerinde yoğun bir trafik olmaktadır.

Halkta Türklere yönelik bir antipati bulunmamaktadır. Türk ve Müslüman olmak, sıradan halkla olan ilişkilerde avantaj sağlamaktadır.

Riyad Emirliği sınırları dahilinde, çoğu araba tamircisi, berber ve lokantacı olarak hizmet veren 15 binin üzerinde Türk vatandaşı bulunmaktadır. Bunların verimliliği ve yeteneklerinin üstünlüğü genel kabul görmektedir.