Geleneksel olarak Anadolu’da kuşluk ve akşam olmak üzere iki ana öğün yenirdi. Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver, “Selçuklular, Beylikler ve Osmanlılarda Yemek Usulleri ve Vakitleri” adlı bildirisinde Selçuklularda kuşluk ve akşam yemeği olarak iki öğün bulunduğunu şu şekilde anlatır: “İki öğün yemek vardır. Kuşluk yemeği başta gelir. Daha sonra öğlen yemekleri, ekmeğe yoğurt sürme veya akşamdan artan yemeklerin bitirilmesi şeklinde oluşmuştur.
Konya da ise eskiden kuşluk, öğle, akşam, yat geberlik olmak üzere dört yemek öğünü bulunmaktaydı. Kuşluk ve akşam kuvvetli, öğle ile yat geberlik hafif öğünleri oluşturur. Kuşluk yemeği öğle yemeğinden iki saat önce yenirdi. Öğlen yemeğinde hafif yiyecekler yenirdi. Akşam yemeği akşam namazından sonra yenirdi.
Yat geberlik yatmadan önce yenen hafif yiyeceklerdir. Yakın zamanlarda kışın uzun gecelerde, daha çok çerez, çörek, börek, kış meyveleri olmak üzere kahvaltılık malzemeler, soğukluklarla yazın ise yine börek, çörek, yaz meyveleri ile yenir. Önceleri ise kışın küplerden kazınan kuşbaşı, kıyma, ciğer kavurmaları; kıkırdak, pekmez, küflü peynir, tulum peyniri başta olmak üzere peynir çeşitleri; pastırma, sucuk ve bütün diğer kahvaltılıklar, gömüden çıkarılan turplar, turşular; yufka ve tandır ekmekleri bulundurulurmuş.Çorba veya akşamdan kalan yemeklerin ısıtıldığı da olurmuş. Yazın ise kavun, karpuz, üzüm, kayısı, yoğurt, çeşitli yumurta kırmaları, sirkeli yumurta da yapılabilirmiş.
Bu öğünün bu ilginç adlandırılmasını Konya’dan Havva Beton Hanımefendi şu şekilde açıklamış: “Geceyi dışarıda geçirme itiyadında olan kişiler, geç vakit eve gelip eşlerinden bir çorba veya kahvaltı hazırlaması ricasında bulunurlarmış. Eşine kızan hanım da saygısından efendisine bir şey söylemez, içinden: ‘Bunu iç de yat geber, başka zahmetin olmasın’ dermiş. Onun için bu öğünün adı ‘yat geber’ olmuş.”
İngiliz adetinde de “supper” denilen ve yatmadan önce yenilen benzer bir öğün bulunmaktadır.
Kaynaklar: Nevin Halıcı, Konya Yemek Kültürü ve Konya Yemekleri, Rumi Yayınları, 2005 vb.
Konya Yemek Kültürü. Okumak için: Lütfen tıklayın
Konya Yemek Tarifleri. Okumak için: Tıklayın
Bülent Pakman. 20 Temmuz 2009. İzinsiz ve aktif link verilmeden alıntı yapılamaz, yayımlanamaz.
Konya ile ilgili yazılarımız
- Konya
Pakman World 
Geri bildirim: Konya yemek kültürü « Pakman World