Önceki yazılarımız:
Millî Mücadele Kahramanları Arasında Görüş Ayrılıkları
Atatürk’ün silah arkadaşları
Mustafa Kemal’i saf dışı etmek
Topal Osman Ağa Olayı
Cumhuriyeti ilan planı
Halkın nabzını tutmak amacıyla yurt gezisine çıkan Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, 14 Haziran 1926 tarihinde İzmir’e gitmek üzereyken İzmir Valisi Kazım Dirik’ten bir telgraf aldı. Telgrafta “Şahsı devletlerine karşı tertip edildiği anlaşılan melun bir suikast teşebbüsü ortaya çıkarılmıştır” deniliyordu. Yapılan ihbara göre, Lazistan eski Mebusu Ziya Hurşit, İttihatçı subay Sarı Efe Edip ve üç suç ortağı, Kemeraltı’nda gerçekleştirecekleri eylemle Mustafa Kemal’i öldürmeyi planlıyordu.
Suikastı, Mustafa Kemal’e kin besleyen eski vekil Ziya Hurşit planlamıştı. Saldırı, Kemeraltı’nda yapılacak, Mustafa Kemal’in aracı daralan yola girdiğinde yavaşlayacak, buradaki bir tuhafiye dükkanında pusu kuran Ziya Hurşit ve arkadaşları ateş edip bomba atacaktı. Saldırganlar çıkan kargaşadan yararlanıp Giritli Şevki’nin motoruyla Sakız Adası’na kaçacaktı. İhbarı, Giritli Şevki yapmıştı ve verdiği bilgiler sonrası Ziya Hurşit, Sarı Efe Edip ile Çopur Hilmi, Laz İsmail ve Gürcü Yusuf yakalandı. Kaldıkları otel odasında tabanca ve bombalar bulundu.
Suikastçıları otel odasında yakalayan ise dönemin İzmir Emniyeti Siyasi Şube Amiri Mehmet Ali Konyar’dı. 1888 yılında Manastır’a bağlı Kayalar beldesinde doğan Konyar, önce jandarma subayı, sonra da polis olmuştu.
Konyar’ın torunu 62 yaşındaki Hakan Konyar, halen Kırklareli’nde yaşıyor. Beyaz eşya ticareti yapan ve Bağkur emeklisi olan Hakan Konyar, babası ve aile büyüklerinden öğrendiği İzmir suikastı ve bu olayda dedesinin rolünü anlattı.
Hakan Konyar, şunları söyledi: “Atatürk’e düzenlenmek istenen suikast girişimi ihbar edilince dedem otel baskını ile suikastçıları yakalayıp adalete teslim ediyor. Bu olaydan sonra Atatürk dedemi İzmir’de kaldığı Naim Palas Oteli’ne çağırıp teşekkür ediyor. ‘Söyle bakalım çocuk, nerelisin?’ diye soruyor. Manastır Kayalar’dan olduğunu öğrenince ‘O zaman akrabayız, benim annem de Konyar Türklerindendir’ diyerek dedeme sarılıyor ve bir hediye vereceğini söylüyor. Karşıyaka’da şu anda 1516 ve 1517 sokak arasında bulunan konağı hediye ediyor. Konağın kapısında, ‘Sol Gözümün Bebeği Mehmet Ali Konyar’a Hediyemdir. Gazi Mustafa Kemal’ yazıyor. Atatürk, ünlü, ‘Benin naçiz vücudum elbet bir gün toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır’ cümlesini de suikast girişimi sonrası söylüyor.”
Mehmet Ali Konyar’a suikast girişiminde rol alanların yakalanmasında gösterdiği başarı nedeniyle 2 takdirname ile 1500 lira ödül verildi. O günlerde maaşı ise 17.5 liraydı. Daha sonra 60 liraya yükseltilip Emniyet Müdürlüğü Müfettişliği’ne atandı. Konyar’a Milli Mücadele’de cephede görev yaptığı için verilen Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası da torunları tarafından özenle saklanıyor. İzmir suikastı davası İstiklal Mahkemesi’nde görüldü. 14 Temmuz 1926’da 13 kişi idam edildi.
ALINTI: Mustafa Kemal’e karşı planlanan İzmir suikastı Emin Özgönül Sözcü 17 Ekim 2021 https://www.sozcu.com.tr/2021/gundem/mustafa-kemale-karsi-planlanan-izmir-suikasti-6708860/
Devamı yazımız: Atatürk olmasaydı
Bülent Pakman. Ekim 2021. İzin alınmadan aktif link verilmeden kısmen veya tamamen alıntılanamaz.
Yazı dizisine ait tüm yazılarımız:
Bülent Pakman kimdir?
Pakman World 